Każdy pracodawca dąży do rozwoju firmy, zwiększenia zysków, utrzymania stabilnej kadry oraz budowania pozytywnego wizerunku. W obliczu trudności w znalezieniu pracowników pojawia się pytanie: czy w mojej firmie jest miejsce dla osób z niepełnosprawnościami? Stereotypy i obawy dotyczące tej grupy mogą Cię zniechęcać. Warto jednak abyś pamiętał, że niepełnosprawności są różnorodne, tak jak różnorodni są ludzie. Najlepszą strategią, którą powinieneś wdrożyć, jest Twoja wiedza – to ona powinna decydować, czy kandydat z niepełnosprawnością znajdzie swoje miejsce w Twojej firmie.
Poznaj różne rodzaje niepełnosprawności i zrozum, jak wpływają one na środowisko pracy. Dowiedz się, jakie wyzwania mogą wiązać się z poszczególnymi rodzajami dysfunkcji oraz jak mogą one wpływać na finanse firmy. Wyobraź sobie, że masz możliwość nie tylko spełnienia wymogów prawnych, ale także wzbogacenia swojego zespołu o osoby z unikalnymi umiejętnościami i perspektywami. To wszystko pozwoli Ci świadomie podejmować decyzje i dostrzegać potencjał w kandydatach z niepełnosprawnościami, co może przynieść korzyści nie tylko im, ale i całemu zespołowi pracowników i Tobie.
Jak pracodawcy powinni rozumieć, czym jest niepełnosprawność?
Zastanów się, jakie są Twoje skojarzenia na temat osób niepełnosprawnych. Kogo widzisz? Czy to ktoś na wózku inwalidzkim, ktoś zachowujący się nietypowo, a może osoba niewidoma poruszająca się po omacku? Twoje wyobrażenia zapewne są oparte na osobistych doświadczeniach i mogą odzwierciedlać stereotypy. Przed podjęciem decyzji o zatrudnieniu osoby z niepełnosprawnością, ważne jest, abyś zrozumiał, czym niepełnosprawność naprawdę jest.
Niepełnosprawność możesz definiować w kilku kontekstach: społecznym, medycznym, prawnym oraz zawodowym. Każdy z nich koncentruje się na różnych aspektach upośledzeń, ograniczeń lub niezdolności. Najistotniejsze dla Ciebie będą modele: społeczny, prawny i zawodowy. Powinieneś pamiętać, że pracownik, którego zatrudnisz, może mieć ograniczenia intelektualne, fizyczne, sensoryczne lub psychiczne. Ich stopień, od niewielkich po głębokie, będzie determinować zdolność danej osoby do pełnienia określonych ról zawodowych. To dlatego ważne jest, abyś znał różne rodzaje niepełnosprawności oraz ich potencjalne przyczyny i konsekwencje.
Co pracodawcy powinni wiedzieć o rodzajach niepełnosprawności?
Przybliżając Ci wiedzę, rodzaje niepełnosprawności podzieliliśmy na 6 typów ograniczeń. Będziesz mógł dzięki temu klasyfikować niepełnosprawność zależnie od obszaru, w którym uszkodzenie lub dysfunkcja prowadzi do ograniczeń funkcjonowania. Warto, abyś miał wiedzę, czym jest dany rodzaj.
Niepełnosprawność intelektualna
Pracownik z niepełnosprawnością intelektualną będzie miał ograniczenia w funkcjonowaniu poznawczym i zdolnościach umysłowych. Takie osoby mogą mieć trudności z przyswajaniem wiedzy, szybkim reagowaniem i adaptacją do różnych wymagań. Z tego względu musisz spodziewać się, że ten pracownik może wykonywać tylko proste, powtarzalne czynności, nie będzie przewidywał niebezpieczeństw i konsekwencji własnych działań. Czasami będziesz musiał zatrudnić trenera pracy, który będzie wspierał zespół pracowników niepełnosprawnych umysłowo.
Przyczyny tej tego typu dysfunkcji mogą obejmować wady wrodzone, genetyczne, choroby, zakażenia oraz uszkodzenia mózgu. U Twoich zdrowych pracowników z wiekiem mogą pojawiać się ograniczenia poznawcze związane z procesami demencyjnymi.
Niepełnosprawność psychiczna
Dysfunkcje w tym obszarze oznaczają, że pracownicy doświadczają zaburzeń w zachowaniu, regulacji swoich emocji i myśleniu. Pracownicy z taką niepełnosprawnością, pod warunkiem odpowiedniego leczenia, mogą funkcjonować na równi z pozostałym zespołem. Mogą być wykształceni, posiadać specjalistyczne umiejętności i wykonywać różnorodne zadania, także te skomplikowane. Ważne jest jednak, abyś stworzył przyjazne środowisko pracy i wdrożył działalność edukacyjną dla współpracowników, by w razie problemów podejmowali odpowiednie działania i reakcje.
Przyczyny w przypadku tych dysfunkcji mogą obejmować psychozy, schizofrenię, zaburzenia afektywne, depresję, zaburzenia lękowe lub nerwicę.
Niepełnosprawność komunikacyjna
Osoba zatrudniona z tym typem niepełnosprawności będzie miała trudności w komunikacji z innymi pracownikami lub klientami. Jej problemy mogą wynikać z uszkodzeń mózgu lub wad narządu mowy. Jąkających się pracowników, po operacjach krtani, z uszkodzeniami strun głosowych lub tracheotomią możesz przesunąć, lub zatrudnić na stanowiska niewymagające pełnych zdolności komunikacyjnych. W przypadku autyzmu, mutyzmu lub afazji ważne jest, abyś dostosował obowiązki do umiejętności pracownika. Zapamiętaj, że osoby z zaburzeniami komunikacyjnymi często posiadają specjalistyczne umiejętności, np. perfekcjonizm w ścisłych dziedzinach.
Niepełnosprawność sensoryczna
Pracownicy z tym typem dysfunkcji doznają zazwyczaj uszkodzenia zmysłów, głównie wzroku lub słuchu. Spotkasz się z różnym stopniem uszkodzenia, od lekkiego niedowidzenia po ślepotę lub od niedosłyszenia po całkowitą głuchotę. To jednak nie jest powód, by nie zatrudniać osób najciężej niepełnosprawnych. Osoby zupełnie głuche mogą pracować w miejscach o dużym natężeniu hałasu. Technologia umożliwia osobom niewidomym pracę w dziedzinach dotychczas niedostępnych, np. dzięki odpowiedniemu oprogramowaniu niewidomy informatyk może wykonywać tę samą pracę co zdrowy pracownik.
Niepełnosprawność ruchowa
W tym przypadku zauważysz trudności w poruszaniu się pracownika, np. będzie on używał kul, wózka inwalidzkiego, miał amputowaną kończynę lub zaburzoną koordynację ruchową. Tego typu niepełnosprawność nie przeszkadza zupełnie w realizacji obowiązków zawodowych na stanowiskach biurowych lub niewymagających sprawności fizycznej. W zależności od tego, jakie ograniczenia będzie miał konkretny pracownik, być może będziesz musiał likwidować bariery architektoniczne w firmie lub zatrudnić asystenta. Jednym z rozwiązań jest zatrudnienie pracownika niepełnosprawnego ruchowo w formie pracy zdalnej lub hybrydowej.
Przyczyny tego rodzaju niepełnosprawności mogą obejmować udary, urazy skutkujące paraplegią lub tetraplegią, schorzenia neurologiczne i reumatyczne, amputacje, MPD oraz rozszczep kręgosłupa.
Niepełnosprawność psychofizyczna
Tego typu niepełnosprawności doświadczają pracownicy przewlekle chorujący somatycznie. Doznają oni zmian narządowych różnego typu oraz wpływu długotrwałej choroby na psychikę. Takiej niepełnosprawności najczęściej nie zauważysz, ale ograniczenia mogą wpływać na pracę. Zatrudniony może potrzebować dializ, szybko się męczyć, potrzebować częściej korzystać z toalety, przebywać w spokojnym otoczeniu, podawać sobie insulinę czy też jeść posiłki w regularnych odstępach. Potrzeby zależą od układu, który zaatakowała przewlekła choroba: oddechowego, krążenia, nerwowego, moczowo-płciowego, pokarmowego, choroby zakaźnej lub odzwierzęcej czy nowotworu.
Aby odpowiednio zabezpieczyć miejsce pracy osobom z tym rodzajem niepełnosprawności, musisz poznać wpływ przewlekłych schorzeń na funkcjonowanie człowieka. To pozwoli Ci odpowiednio zabezpieczyć potrzeby pracownika i zatrudnić do odpowiedniego rodzaju pracy.
Czy rodzaj niepełnosprawności i jej symbol ma znaczenie dla pracodawców?
Poznając różne typy niepełnosprawności, zyskujesz wiedzę nie tylko o przyczynach tych dysfunkcji, ale także o ich wpływie na pracowników i realizację przez nich obowiązków zawodowych. Wiedza ta może Ci pomóc w dostosowaniu środowiska pracy do potrzeb pracowników z różnymi rodzajami niepełnosprawności.
Warto również, abyś był świadomy prawnych regulacji dotyczących zatrudnienia i uprawnień osób niepełnosprawnych. Prawo określa zarówno Twoje uprawnienia, jak i uprawnienia Twoich pracowników. Symbole niepełnosprawności, które znajdziesz w orzeczeniach, są narzędziem do realizacji celów administracyjnych. Te kody pozwalają Ci też na łatwą identyfikację obszaru niepełnosprawności. Jednocześnie niektóre z symboli (obejmujące schorzenia specjalne) uprawniają Cię do otrzymywania podwyższonego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników. Zatrudnianie osób z określonymi rodzajami niepełnosprawności, tzw. schorzeniami szczególnymi, pozwoli Ci na szybsze obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w Twojej firmie. Dzięki znajomości prawa i wiedzy o rodzajach niepełnosprawności możesz skorzystać z dodatkowych korzyści finansowych i poprawić jednocześnie wskaźniki efektywności swojej firmy.
Jakie znaczenie dla pracodawcy mają rodzaje niepełnosprawności w praktyce?
Zrozumienie specyficznych rodzajów niepełnosprawności, takich jak niepełnosprawność intelektualna, psychiczna, komunikacyjna, sensoryczna, ruchowa oraz psychofizyczna, jest istotą efektywnego zarządzania pracownikami w firmie. Znajomość różnych typów niepełnosprawności jest niezwykle cenna, gdy dobierasz kadrę pracowników. Dzięki umiejętności prawidłowego rozpoznawania rzeczywistych ograniczeń zatrudnionych możesz skonfrontować je z możliwościami adaptacji miejsc pracy oraz poszczególnych stanowisk, dostosowując je do konkretnych potrzeb.
Nie zawsze koniecznie będziesz musiał usuwać bariery architektoniczne czy wdrażać specjalne rozwiązania techniczne. Czasem wystarczy, byś stworzył dobry klimat pracy i przygotował kadrę na przyjęcie pracownika z niepełnosprawnością. Wielu niepełnosprawności nie dostrzeżesz i nie wiążą się one z ograniczeniami, które mają wpływ na poprawne wykonywanie obowiązków zawodowych. Lecz, przy zatrudnianiu zwróć uwagę nie tylko na rodzaj niepełnosprawności, ale przede wszystkim na umiejętności i kwalifikacje, które rzeczywiście wyznaczają wartość pracownika. Pamiętaj, że zatrudniając pracownika bez względu na rodzaj jego niepełnosprawności, zyskujesz nie tylko efekty jego pracy, ale także obniżasz koszty funkcjonowania swojej firmy dzięki m.in. dofinansowaniom.
Dlatego nie rezygnuj od razu z możliwości zatrudnienia pracownika z niepełnosprawnością, bo się boisz, nie masz wiedzy. Skorzystaj z naszego doświadczenia, czytając nasze blogi lub korzystając z naszych usług.
A teraz sięgnij po lekturę dla relaksu. Kliknij niżej!
