Jakie są możliwości pracy w nocy osoby niepełnosprawnej?

Czy osoba z niepełnosprawnością może pracować w nocy? To pytanie zadaje sobie wiele osób, które rozważają podjęcie takiej pracy lub już ją wykonują. Kodeks Pracy oraz specjalne przepisy dotyczące osób z orzeczeniem jasno określają, kto może wykonywać nocną pracę i na jakich warunkach. Jeśli rozważasz taką formę zatrudnienia, warto poznać, jakie masz prawa i czego możesz oczekiwać od pracodawcy.

Praca w nocy osoby niepełnosprawnej może być dla niej wymagająca, ale jednocześnie daje wiele korzyści – wyższe wynagrodzenie, elastyczność czy dostępność ofert w określonych branżach. Nie każdy jednak może podjąć się nocnych zmian. W tym artykule znajdziesz wszystkie kluczowe informacje: kiedy niepełnosprawny może pracować w nocy, jakie obowiązki ma pracodawca oraz jakie dodatki finansowe przysługują za nocne godziny pracy. Sprawdź, czy to rozwiązanie dla Ciebie!

Czym jest pora nocna w pracy?

Praca zawodowa najczęściej odbywa się w ciągu dnia. Jednak niektóre stanowiska wymagają realizowania obowiązków nocą, mimo że jest to czas przeznaczony na regenerację organizmu. Ze względu na większe obciążenie nocnej pracy, regulują ją szczególne przepisy prawa.

Kodeks Pracy definiuje porę nocną jako dowolne 8 godzin w przedziale między 21:00 a 07:00. Konkretne godziny ustala pracodawca, dostosowując je do specyfiki działalności.

Pracodawca ma obowiązek poinformować Cię o obowiązujących godzinach nocnych.

Kto nie może pracować w nocy?

Nie każda osoba może wykonywać pracę nocną. Przepisy prawa wykluczają Cię z niej, gdy jesteś:

• kobietą w ciąży,
• rodzicem opiekującym się dziećmi do 4. roku życia,
• osobą młodocianą,
• osobą posiadającą orzeczenie o niepełnosprawności.

Czy osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności mogą podejmować pracę w nocy?

Przepisy Ustawy o Rehabilitacji Zawodowej i Społecznej oraz Zatrudnianiu Osób Niepełnosprawnych jasno określają dopuszczalny czas pracy niepełnosprawnych:

1. osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności mogą pracować maksymalnie 8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo,
2. osoby z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności mają ograniczony czas pracy do 7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo.

Ponadto, niezależnie od Twojego stopnia niepełnosprawności, przepisy zabraniają pracy w godzinach nocnych.

Wyjątki od zakazu pracy nocnej dla osób niepełnosprawnych

Chociaż ogólna zasada zakazuje pracy w nocy osobom z niepełnosprawnością, istnieją dwa przypadki, w których jest to dopuszczalne:

1. Zatrudnienie w ochronie mienia
   Jeśli zdecydujesz się na pracę jako portier, strażnik czy ochroniarz, możesz pracować nocą.
2. Zgoda lekarza na Twój wniosek
   Gdy chcesz możesz ubiegać się o możliwość pracy nocnej, składając odpowiedni wniosek do pracodawcy. Warunkiem jest pozytywna opinia lekarza medycyny pracy, który stwierdzi u Ciebie brak przeciwwskazań zdrowotnych. Koszt badania pokrywa pracodawca. Jeśli lekarz odmówi zgody, masz prawo odwołać się do Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w ciągu 7 dni.

Jakie są obowiązki pracodawcy zatrudniającego w porze nocnej?

Jeśli pracodawca chce powierzyć Ci obowiązki w porze nocnej, musi jasno określić godziny, w których będziesz pracować. Kodeks Pracy wskazuje, że noc obejmuje przedział od 21:00 do 07:00, jednak konkretne 8 godzin pracy ustala pracodawca. Za każdą godzinę pracy w tym czasie przysługuje Ci dodatek do wynagrodzenia. Jeśli Twoja praca w nocy będzie wykraczać poza standardowe 8 godzin, a więc obejmie nadgodziny, przysługuje Ci również dodatek za pracę nadliczbową.

W przypadku, gdy pracodawca nie sprecyzuje godzin nocnych, automatycznie przyjmuje się, że obejmują one 10-godzinny przedział wynikający z Kodeksu Pracy.

Nieprzestrzeganie tych zasad może prowadzić do konsekwencji finansowych dla pracodawcy, np. konieczności wypłaty wyższych dodatków do pensji pracowników.

Jakie formalności musi dopełnić pracodawca, jeśli zatrudnia osoby niepełnosprawne na nocnych zmianach?

Pracodawca ma obowiązek poinformować Cię o obowiązujących godzinach nocnych. Może to zrobić na dwa sposoby:

1. Umieszczając te informacje w regulaminie pracy.
2. Przekazując Ci pisemne powiadomienie najpóźniej 7 dni po zatrudnieniu.

Kodeks Pracy wyróżnia szczególną grupę osób pracujących w nocy. Należą do niej:

• osoby, które w każdej dobie spędzają co najmniej 3 godziny w pracy nocnej,
• osoby, których minimum 25% łącznego czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na godziny nocne.

Dodatkowo pracodawca musi przestrzegać limitów czasu pracy. Osoby wykonujące szczególnie ciężką, wymagającą fizycznie lub psychicznie pracę nie mogą pracować dłużej niż 8 godzin w ciągu nocy. Wyjątki od tej zasady dotyczą:

• kadry zarządzającej firmą (np. dyrektorów, kierowników, menedżerów zmianowych),
• osób zaangażowanych w działania ratunkowe (np. ochroniarzy, strażników, pracowników pilnujących mienia lub środowiska).

Jeśli jako pracownik zgłosisz pisemny wniosek o informację dotyczącą pracy w nocy, pracodawca musi przekazać te dane Okręgowemu Inspektorowi Pracy. Zaniedbanie obowiązków w tym zakresie grozi karą grzywny w wysokości od 1.000 zł do nawet 30.000 zł.

Jakie wynagrodzenie przysługuje za pracę w nocy?

Jeśli Twoje obowiązki zawodowe wymagają pracy w porze nocnej, masz prawo do dodatkowego wynagrodzenia za każdą przepracowaną godzinę. Możesz otrzymać je w formie dodatku do pensji lub ryczałtu.

1. Dodatek do wynagrodzenia wynosi 20% stawki godzinowej obliczonej na podstawie minimalnego wynagrodzenia. Przysługuje on tylko za pełne przepracowane godziny. Oznacza to, że jeśli w ciągu nocy przepracujesz 5 godzin i 30 minut, dodatek otrzymasz jedynie za 5 pełnych godzin.
2. Jeśli pracujesz nocą poza siedzibą firmy, np. w trybie pracy zdalnej, dodatek może być wypłacany w formie ryczałtu. Jego wysokość powinna odpowiadać przewidywanemu wymiarowi nocnych godzin pracy. W przypadku gdy ryczałt jest wyraźnie zaniżony, możesz zgłosić roszczenie do pracodawcy o uzupełnienie wynagrodzenia.

Jeżeli Twoja nocna zmiana obejmuje również nadgodziny, masz prawo do dwóch dodatków – za pracę w nocy oraz za pracę nadliczbową.

Czy za pracę w nocy przysługuje dzień wolny?

Co do zasady, praca w nocy nie wiąże się z dodatkowym dniem wolnym. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy Twoja nocna zmiana wykracza poza standardowy wymiar pracy i stanowi nadgodziny – w takim przypadku możesz skorzystać z dnia wolnego.

Co przysługuje pracownikowi niepełnosprawnemu za pracę w niedzielę?

Jeśli pracujesz w niedzielę lub święto, masz prawo do dnia wolnego, który powinien zostać przyznany w ciągu 6 dni od przepracowanej niedzieli. Jeśli nie jest to możliwe, pracodawca powinien wyznaczyć inny dzień wolny do końca okresu rozliczeniowego. W sytuacji, gdy nie ma możliwości przyznania dnia wolnego, za każdą godzinę pracy w niedzielę lub święto przysługuje Ci dodatek w wysokości 100% stawki godzinowej.

Jeśli Twoja praca w niedzielę wypada w godzinach nocnych lub obejmuje nadgodziny, otrzymasz łącznie dodatek za pracę w nocy oraz dodatek za nadgodziny.

Jak dobrze przygotować się do pracy nocnej, jeśli masz orzeczenie o niepełnosprawności?

Praca w nocy może być wymagająca dla każdego, a dla osób z niepełnosprawnością stanowi jeszcze większe wyzwanie. Zanim zdecydujesz się na takie zatrudnienie, warto przeanalizować jego wpływ na Twoje zdrowie i codzienne funkcjonowanie. Oczywiście, zanim podejmiesz pracę, przejdziesz obowiązkowe badania u lekarza medycyny pracy, ale to Ty sam musisz ocenić, czy taki system pracy będzie dla Ciebie odpowiedni.

Przed podpisaniem umowy dobrze jest także zaplanować czas na regenerację. Praca w nocy zaburza naturalny rytm snu, dlatego warto zadbać o spokojny wypoczynek po zakończonej zmianie. Może to oznaczać np. stworzenie w sypialni odpowiednich warunków do snu w ciągu dnia lub wprowadzenie nowych nawyków żywieniowych wspierających regenerację organizmu.

Gdzie można znaleźć oferty pracy nocnej dla osób z niepełnosprawnością?

Osoby z niepełnosprawnością najczęściej oferty pracy w nocy znajdują w branży ochroniarskiej. Firmy zajmujące się ochroną mienia chętnie zatrudniają na stanowiskach takich jak stróż, portier czy dozorca. Czasem pojawiają się również oferty pracy nocą w produkcji i sektorze usług, ale jest ich znacznie mniej.

Jeśli szukasz pracy nocnej, warto sprawdzić ogłoszenia w lokalnych firmach, agencjach zatrudnienia oraz na popularnych portalach internetowych, takich jak:

• OLX,
• Lento,
• Jooble,
• Pracuj.pl,
• InfoPraca,
• LinkedIn.

Możesz także skorzystać z mediów społecznościowych, gdzie często publikowane są oferty pracy.

Warto również zwrócić się do naszej agencji My Wspieramy, która specjalizuje się w łączeniu pracodawców z osobami niepełnosprawnymi. Mamy w swojej ofercie również stanowiska nocne. Jeśli chcesz znaleźć pracę dopasowaną do Twoich możliwości i oczekiwań, skontaktuj się z nami – działamy na terenie całej Polski.

Praca w nocy osoby niepełnosprawnej w pigułce

Praca w porze nocnej dla osób niepełnosprawnych jest możliwa, ale wiąże się z pewnymi ograniczeniami prawnymi i koniecznością odpowiedniego przygotowania. Jeśli rozważasz takie zatrudnienie, pamiętaj, że obowiązują Cię określone limity godzin pracy, a w większości przypadków konieczna jest zgoda lekarza medycyny pracy. Zanim podejmiesz decyzję, dobrze przeanalizuj swój stan zdrowia i zastanów się, czy będziesz w stanie funkcjonować w takim systemie. Praca w nocy wpływa na organizm i może powodować większe zmęczenie niż standardowe godziny pracy.

Najważniejsze kwestie, które warto zapamiętać:

• Pora nocna trwa 8 godzin w przedziale 21:00–07:00 i jej dokładny zakres określa pracodawca.
• Osoby z lekkim, umiarkowanym i znacznym stopniem niepełnosprawności nie mogą pracować w nocy, poza 2 wyjątkami.
• Za każdą godzinę pracy w nocy przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 20% stawki godzinowej.
• Osoby pracujące w nocy mogą skorzystać z dodatkowego dnia wolnego tylko w przypadku nadgodzin.
• Najczęściej oferty pracy nocnej dla osób z niepełnosprawnością dotyczą ochrony i pilnowania mienia.

Źródła

• Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z późn. zmianami
• https://www.gov.pl/web/edukacja/uprawnienia-osob-niepelnosprawnych
• https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-pracy-16789274/art-151-7
• https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/rehabilitacja-zawodowa-i-spoleczna-oraz-zatrudnianie-osob-16798906/art-15