Wyjaśniamy, co daje orzeczenie o niepełnosprawności i dlaczego warto je mieć

Orzecznictwo do celów poza rentowych ma na celu udostępnienie osobom niepełnosprawnym szeroko pojętej rehabilitacji. Są to wszystkie działania, które pomogą Ci realizować swoje potrzeby w obszarze medycznym, ale również społecznym i  zawodowym.

Otrzymałeś status osoby niepełnosprawnej i zastanawiasz się, co daje orzeczenie o niepełnosprawności? Co teraz zrobić i gdzie się udać, by otrzymać jakiekolwiek wsparcie?

Czytając poniższy tekst, dowiesz się: jaką pomoc i dofinansowania możesz otrzymać na każdym etapie swojego życia. Co dzięki orzeczeniu zyskujesz w procesie edukacji i w pracy zawodowej. Z jakich uprawnień możesz korzystać na co dzień, a także jakie ulgi podatkowe Ci przysługują.

Co daje orzeczenie o niepełnosprawności i jak z niego korzystać?

Orzeczenie o niepełnosprawności (w przypadku osób do 16 roku życia) oraz orzeczenie o stopniu niepełnosprawności (w przypadku osób powyżej 16 roku życia) jest dokumentem, który w sposób formalny potwierdza, że jesteś osobą niepełnosprawną. Po jego okazaniu możesz korzystać z różnych ulg i uprawnień, które skierowane są właśnie do tych osób.

Na początku, po otrzymaniu tego dokumentu, warto byś złożył wniosek o wydanie legitymacji osoby niepełnosprawnej. Chcąc korzystać z przywilejów, zwykle należy przedstawić dokument potwierdzający status osoby niepełnosprawnej. Legitymacja ułatwić więc to zadanie.

Legitymacja jest mała, plastikowa i się nie niszczy, więc będziesz mógł ją swobodnie używać i nosić zawsze ze sobą. Przyda się np. gdy będziesz podróżować komunikacją miejską, autobusem lub pociągiem, ponieważ przysługuje Ci prawo do ulgowych biletów. Z legitymacją możesz również otrzymać zniżkę w instytucjach kultury np. muzeum, teatrze, a nawet przy wejściu na basen czy do zoo.

Jakie wsparcie finansowe można dostać, mając orzeczenie o niepełnosprawności?

Kiedy chcesz otrzymać pomoc finansową, sprawdź, jaka jednostka w Twoim mieście realizuje program świadczeń rodzinnych. Zwykle jest to Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. Złóż tam wniosek o zasiłek pielęgnacyjny. Pamiętaj, że przysługuje Ci on, gdy posiadasz znaczny stopień niepełnosprawności. Natomiast w przypadku umiarkowanego stopnia Twoja niepełnosprawność musi wystąpić przed ukończeniem 21 roku życia, abyś zyskał prawo do tego świadczenia.

Jeżeli jesteś opiekunem osoby niepełnosprawnej posiadającej znaczny stopień, możesz ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne.

Czy orzeczenie o niepełnosprawności pomaga uzyskać dodatkowe dofinansowania?

Chcąc studiować, posiadając orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, możesz ubiegać się o dofinansowanie ze środków PFRON na pokrycie kosztów czesnego, zakwaterowania i nauki. Jeśli jesteś niepełnosprawny, otrzymasz również stypendium z uczelni dedykowane specjalnie dla tej grupy osób.

Pomoc finansowa z PFRON obejmuje obok częściowej refundacji nauki również dofinansowanie na zakup komputera, sprzętu rehabilitacyjnego, przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych. W tym celu złóż wniosek w Centrum Pomocy Rodzinie w ramach programu: „Aktywny Samorząd”.

Dodatkowo otrzymasz także dofinansowanie w ramach pokonywania barier architektonicznych oraz technicznych i w komunikowaniu się. Wsparcie to ma na celu aktywizację społeczną i zawodową osób niepełnosprawnych. Wysokość tego dofinansowania będzie zależała od stopnia Twojej niepełnosprawności.

Co daje orzeczenie o niepełnosprawności osobom aktywnym zawodowo?

Posiadanie orzeczenia o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności wcale nie oznacza, że nie możesz podjąć pracy zawodowej. Twoje stanowisko musi być odpowiednio przystosowane do Twojej niepełnosprawności lub możesz podjąć zatrudnienie w formie pracy zdalnej.

Istnieje lista przywilejów pracowniczych szczegółowo określonych w Ustawie o Rehabilitacji Zawodowej, z których możesz korzystać, wykonując obowiązki służbowe. Twoje uprawnienia, jako pracownika w tym przypadku uzależnione są w dużej mierze od stopnia niepełnosprawności, który widnieje w Twoim orzeczeniu.

Co się należy pracownikowi z niepełnosprawnością w stopniu umiarkowanym i znacznym?

• Będąc zatrudnionym nie możesz pracować dłużej niż 7 h w trakcie dnia i 35 h w trakcie tygodnia.
• Dodatkowo nie możesz wykonywać obowiązków służbowych w godzinach nadliczbowych oraz nocnych. Jest to: 21:00 – 7:00. Nie będzie Cię to dotyczyć, gdy podejmiesz pracę w ochronie. Możesz również złożyć odpowiedni wniosek, aby lekarz medycyny pracy wyraził na to zgodę.
• Podczas dnia pracy masz prawo do dodatkowej 15 minutowej przerwy oraz dodatkowego urlopu w wymiarze 10 dni roboczych w ciągu roku kalendarzowego.
• Możesz również skorzystać ze zwolnienia od obowiązku w pracy w celu odbycia turnusu rehabilitacyjnego lub w celu odbycia specjalistycznych badań lekarskich, zabiegów czy rehabilitacji, a także nabycia przedmiotów ortopedycznych i jego naprawy.

Pamiętaj, że wymiar zwolnienia na turnus rehabilitacyjny i dodatkowego urlopu nie może przekroczyć łącznie 21 dni roboczych w ciągu roku kalendarzowego.

Co daje orzeczenie pracownikowi z niepełnosprawnością w stopniu lekkim?

• Posiadając lekki stopień niepełnosprawności nie możesz pracować dłużej niż 8 h w trakcie dnia i 40 h w trakcie tygodnia.
• Obejmuje Cię również zakaz pracy w nocy i w godzinach nadliczbowych, chyba że pracujesz w ochronie lub lekarz wyrazi na to zgodę.
• Masz również prawo do dodatkowej przerwy w ciągu dnia, którą możesz wykorzystać na gimnastykę usprawniającą lub swój własny wypoczynek.

Na jakie wsparcie może liczyć dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności?

Dzieci do 16 roku życia nie mają orzeczonego stopnia niepełnosprawności. Z tego względu wszystkim przysługują te same prawa. Ponieważ to tej reprezentujesz swoje nieletnie dziecko w każdej sytuacji, powinieneś zadbać o realizację jego praw.

1. Będąc rodzicem dziecka niepełnosprawnego, możesz otrzymać zasiłek pielęgnacyjny, który ułatwi opiekę nad nim.
2. Możesz również złożyć wniosek o dofinansowanie komputera, który będzie pomagał w procesie jego nauki.
3. Możesz również otrzymać dofinansowania dla swojego dziecka na sprzęt rehabilitacyjny lub przedmioty ortopedyczne w ramach programu: „Aktywny Samorząd”.
4. Dodatkowo Twoje dziecko ma pierwszeństwo w dostępie do opieki medycznej, a także podczas ubiegania się o miejsce w przedszkolu publicznym czy w szkole.

Co daje orzeczenie o niepełnosprawności osobie starszej?

• Jeżeli jesteś osobą starszą, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z pewnością da Ci możliwość odliczyć koszty leków od podatku.
• Możesz również skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej, która obejmuje wszystkie koszty poniesione na cele rehabilitacyjne. Jest to przykładowo opieka pielęgniarska, turnus rehabilitacyjny bądź zakup sprzętu rehabilitacyjnego.
• Jeżeli posiadasz stopień znaczny od dzieciństwa, masz pierwszeństwo w placówce zdrowia. Musi ona wyznaczyć termin wizyty lekarskiej w ciągu 7 dni. Możesz również poza kolejnością otrzymać zaopatrzenie w aptece lub sklepie.
• Skorzystasz również z dofinansowania oferowanego przez PFRON na zakup potrzebnego Ci sprzętu ortopedycznego i rehabilitacyjnego. Możesz wnioskować także o wsparcie likwidacji wszelkich barier utrudniających Ci funkcjonowanie.

Jakie są przywileje osób z umiarkowanym i znacznym stopniem niepełnosprawności w codziennym życiu?

• Jeżeli posiadasz znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności możesz otrzymać kartę parkingową. Musisz mieć to wyraźnie wskazane na orzeczeniu. Dzięki karcie możesz korzystać z miejsc parkingowych przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych i pozostawiać swoje auto na tzw. kopertach.
• Otrzymasz również zwolnienie z abonamentu radiowo-telewizyjnego, ulgę na usługi telekomunikacyjne, a także ulgę paszportową.
• Możesz skorzystać z projektów realizowanych przez organizacje pozarządowe, które oferują pomoc w zakresie aktywizacji zawodowej lub usługi asystenckie.

Jakie korzyści wynikają z posiadania orzeczenia o niepełnosprawności?

Odpowiedź na pytanie: co daje orzeczenie o niepełnosprawności, nie jest taka sama dla wszystkich posiadaczy dokumentu. Pomoże Ci ono w uzyskaniu wsparcia zarówno finansowego, jak i w obszarze społecznym i zawodowym, lecz zakres i wysokość tej pomocy będzie uzależniona od Twojego stopnia niepełnosprawności. Posiadanie orzeczenia oznacza nie tylko ulgowe bilety w komunikacji miejskiej, PKS czy PKP lub na  wejście do muzeum, czy teatru, ale również możliwość otrzymania dofinansowania z PFRON.

Dofinansowanie z PFRON obejmuje sprzęt rehabilitacyjny, który ma na celu ułatwienie Ci codziennego życia oraz nauki, która ma na celu zdobycie przez Ciebie kwalifikacji i zwiększenie szans na rynku pracy. Będąc już zatrudnionym, możesz korzystać z przywilejów pracowniczych, takich jak przykładowo skrócony czas pracy czy dodatkowa przerwa.